” Kurt Irmağı’nın İzinde: Kelkit’in Antik Dönemdeki Güçlü Anlamı “
Paul Wittek’in tarih ve filoloji alanındaki çalışmaları, Anadolu’nun antik dönem coğrafi isimlerinin kökenlerini ve anlamlarını açığa çıkarmada önemli bir yer tutar. Kelkit Irmağı’nın Helen dilinde Lykos (Λύκος) olarak anılması da bu kapsamda Wittek’in dikkat çektiği konulardan biridir. Lykos kelimesi, Helen dilinde “kurt” anlamına gelir. Bu isimlendirme, muhtemelen antik dönemde Kelkit Irmağı’nın vahşi ve güçlü akışını vurgulamak ya da o bölgeye özgü kültürel ve mitolojik bağlantılar nedeniyle tercih edilmiştir.
Wittek’in belirttiği gibi, bu antik Yunan adı, bölgedeki diğer dillerde de karşılığını bulmuştur. Ermeniler, Lykos ismini kendi dillerine Gail-Get olarak çevirmişlerdir. Ermenice’de Gail “kurt” ve Get “ırmak” anlamına gelir, dolayısıyla Gail-Get “Kurt Irmağı” demektir. Bu tür isimlendirmeler, bölgede yaşayan farklı kültürler arasındaki dilsel etkileşimin bir örneğidir. Kelkit Irmağı’nın bu şekilde farklı dillerde aynı anlamı taşıyan isimlerle anılması, o dönemdeki halkların bu coğrafyayı ve doğasını nasıl algıladıkları hakkında bilgi verir.
Kelkit Irmağı’nın, Doğu Karadeniz Bölgesi’nden başlayarak Karadeniz’e doğru akması ve çevresinde yaşamış topluluklar için stratejik bir öneme sahip olması, onu mitolojik ve kültürel bağlamda da özel bir konuma taşımış olabilir. Antik Yunan’da kurtlar sıklıkla güç, koruyuculuk ve savaşçılıkla ilişkilendirilirdi; dolayısıyla Lykos ismi, ırmağın etkileyici ve güçlü akışıyla örtüşen bir nitelik taşıyabilir.
Bu tür kültürel uyarlamalar, antik Anadolu coğrafyasında Helen, Ermeni ve yerel diller arasında derin bir etkileşimin göstergesidir.